Fotoğraf: Bora Şahinkara, 6 Mayıs 2022İzmir'in Alsancak mahallesinde 2017'de açılan Tyke Kafe'nin arka tarafındaki minik arazinin arada sırada sokak kedilerinin doğum yapmayı tercih ettiği bir alan olageldiğini görmekteyiz. Takvimler 2018'i gösterdiğinde ise Tyke Kafe'nin arka bahçesinin gündeminde, yavrularını beraber büyüten ve kendilerini Tyke Kafe çevresinin "lezbiyen anneler" diye andığı iki anne kedi ve hangi yavrunun hangi anneden doğma olduğunu tespit edilmesi zorlanılan yavrular vardı. İşte hikayemizin odağına aldığımız Ado da bu yavrulardan biriydi. (Daha sonradan iki anne kediden adı "Asuman" olanın yavrusu olduğu anlaşılmış.)
Tyke Kafe insanlarının Ado ile tanışması yaklaşık onun 1 aylık olduğu bir zamana denk geliyor. Ado'yla ilk yakın temasları onun gözlerinin kapandığında ve bakım yapılması için yakalanmak zorunda kalındığında oluyor. Neyse ki yakalanması zor olmayan kedilerden olduğu için her gün aynı yere bırakıp, ertesi gün yine veterinere antibiyotiğe gitmesi gerektiğinde kendisi aynı alanda bulunup, alınıp, veterinere götürülüyor.
Bu tedavi süreci içerisinde gözü açıldıktan sonra sağa-sola kaçmasın ve günlük veteriner bakımı aksamasın endişesiyle, bir süre Tyke Kafe'den Selin'in evinde misafir olmasına karar veriliyor Ado'nun. Selin'in evinde onla yaşayan tek kedi olan Hamur ise Ado'yu önceleri pek hoş karşılamıyor. Ado'nun o zamanki karakteri ise oldukça sevecen ve kucak uykucusu. Davranışları ile öyle bağ kurduruyor ki, Tyke Kafe'de onla vakit geçirenlere neredeyse kendini ev arkadaşı olarak kabul ettirmenin kıyısından dönüyor. Tedavisi bitince yine Tyke Kafe'nin arka bahçesine salınıyor.
Bu arada Ado'nun anne sütünü yeterince alamaması gözlemleniyor. Ado, acıktıkça annesi Asuman'ın memesini emmek için sokulmaya çalışırken Asuman'ın ona ilgisiz davranıp, kalkıp gitmesi ve Ado'nun öylece kalması, anne sütünü yeterince alamamasının sebebi gözüküyor. Neyse ki o günlerin aynı zamanda Tyke Kafe çevresindeki kedilerden Kolisi'nin yeni doğum yaptığı günler olması, Tyke Kafe insanlarına çözüm fikri olarak gözükyor ve Kolisi'nin Ado'nun süt annesi olması için ikna çabaları başlıyor. Fakat Kolisi de buna asla sıcak bakmıyor, tıslayıp Ado'yu uzaklaştırıyor.
Kolisi'nin yavruları ise Ado'nun boyundan çok az daha büyükler. Ado'nun anne sütünü az aldığı için cüssesinin biraz küçük kaldığı da tahmin ediliyor. Kolisi'nin 3 siyah-beyaz 1 tekir yavrusu, Tyke Kafe'deki koltukta sık sık beraber uyurlarken bir gün Selin, bu birlikte uyuyan bebeklerin arasındaki tekirin farklı olduğunu görüyor. O sırada başka bir yerde bulunan öz kardeş tekir yavrunun yerine gelmiş olan Ado'nun çok azıcık boyut farklılığı ile onların arasında ayrıksı durması gülünç bir görüntü oluşturuyor. "Araya yanlış tekir kaynamış!" Ve Ado'nun "Ado" olmadan önceki ilk ismi "Yanlış Tekir" oluyor.
Kolisi, Ado'yu besleme konusunda herhangi bir ilgi duymazken, Ado, Kolisi'nin 4 yavrusu ile güzelce sosyalleşip, kaynaşıyor. Sosyalleşirken kardeşlerle tam bir uyum içerisinde olan Ado, yemek zamanı geldiğinde ise diğer yavrular emmeye giderken, kendisi Kolisi tarafından kabul görmeyip, kovalanıyor, masaya kabul edilmiyordu. Hem bu durum hem de cüssesi bir tık daha küçük olan sevimli Ado'nun diğer yavru arkadaşlarıyla oyun oynarken, diğer yavruların oyun icabı attığı patilerin Ado'yu biraz fazla savurması ve ardından Yanlış Tekir Ado'nun Tyke insanlarının yüzüne bakmasının kendisinin ve Arınç'ın yüreğini dağlayan anlar olduğunu anlatıyor Selin.
Tyke Kafe'nin arka tarafında, kedilerin yaşam alanı olan, muhtemelen Ado'nun doğum yeri olan minik arazinin sahibi oraya bir yapı dikme kararı alıyor sonra ve orada ağaçları söküyor, temel kazıyor, kafe ile arasına bir duvar örüyor. Duvar örülmeden önceki günlerde hemen oradaki yaklaşık 8 kedi Selin'in evine misafir ediliyor ve onların yuvalandırma çabasına başlanıyor. Ado da bu 8 kediden biri olarak Selin'in ikinci kez konuğu. Bu misafirlikte yine aynı şekilde Ado, bir yandan kardeşlerin arkadaşı ama bir yandan da süt anne Kolisi'den kabul görmeyen Yanlış Tekir. Bizimkilerin Ado'yu Kolisi'ye kabul ettirme girişimleri de kesilmiş değil; zaman zaman Kolisi başka yavrusunu yalarken Ado'yu memeye yerleştirdikleri ve Kolisi'nin farketmediği de oluyor. Derken, bu zorunlu misafirlik sürecinde Kolisi, Ado'yu kabul etmeye başlıyor ve artık diğer kardeşlerden bir farkı olmaksızın bakım ve ilgi görüyor Kolisi'den. Eh, bu evdeki kedi nüfusu için yuva duyuruları sürmekteyken Kolisi'nin yavrularının yeni evlerine gitme vakti gelip çatıyor. Elbette ki Tyke insanları, hangi iki yavrunun birbirleriyle daha iyi anlaştığını gözlemleyerek en iyi anlaşan yavruları birbirinden ayırmadan ikişer ikişer 2 ayrı eve, yeni yaşamlarına teslim ediyor. Ve bu vedalaşmaların ardından, rastlantıların bir cilvesi gibi, Kolisi'ye kalan tek yavru Ado oluyor.
Hikayenin devamında Selin, yıllardır baktığı kedi Hamur'un haricinde kendisinde kalmaya devam eden Kolisi ve Ado'ya misafir gözüyle bakmaya devam edip, yaklaşık 2020'ye kadar yuva aramaya devam ederken, artık Kolisi ile Ado'nun arasında güçlü bir bağ ve ilişki olduğunu gözlemliyor. Olası bir yuva ilanı yanıtı gelse Kolisi ve Ado'yu birbirinden ayırmadan yuvalandırma şartı söz konusu olacaktı artık. Ve hikayenin sonunda ise Selin'in misafirleri Kolisi ve Ado'ya yuva bulsa bile vermek istemeyeceği kadar bağ kurması noktasına geliyor iş.
Ado şu anda 4 yaşında ama Selin'in dediğine göre 1 yaşında gibi davranmaya devam ediyor. Örneğin hâla Ado'nun Kolisi'yi emdiğini söylüyor Selin! (Bu yazı yayınlanana kadar son olarak dün -14 Haziran 2022'de- bile gözlemlemiş.) Tabii Kolisi'de süt yok. Sadece davranışsal bir alışkanlık ve Ado'yu çok seven, büyük bir bağ kuran Kolisi buna ixin veriyor. Büyürken Ado'nun karakterinde büyük bir değişim gözlemleniyor. Yavruykenki kucaklarda uyuyan, sevecen kediden; hiperaktif, kucakta asla durmayan, kendine zor dokundurtan bir yetişkin Ado hâline geliyor. Kendini sevdirmek istediğinde ise insana yaklaşan Ado, kendisine uzatılan eli kendine dokundurtmadan adeta sonsuz bir döngüye girerek uzatılan elin ve insanın etrafında dönüp durma oyununu oynuyor. Veyahut örneğin bir yere kıvrılmaya karar vermişken, sonra bir anda vazgeçip koşturmaya başladığı görülüyor evin içinde. Ado'nun en belirgin özelliklerinden biri de evde her şeyi yemiş veya zarar vermiş olması.
İnternette araştırırken "Habeş kedisi" cinsine dair özellikleri okuduğunda bunun tıpkı Ado'ya uyduğunu farkettiğini söylüyor Selin.
Evde, gözleri görmeyen bir kedi olan Hamur'un mamasından fazla yenmesin de, Hamur da istediği saatte kabına gittiğinde yemesi gerektiği kadar mama bulabilsin diye Selin, hangi mama kabının hangisine ait olduğuna dair Kolisi, Ado ve Hamur'a alışkanlık kazandırmaya çalışıyor. Ado, hunharca canının istediği kaptan yerken Selin, kedileri kendi kaplarının önüne koyarak hangi mama kabının kime ait olduğunu öğretmeye çalışıyor. Bir gün yine Kolisi'ye ve Ado'ya parmağını uzatıp, işaret ederek mama kaplarını gösterirken Ado "Başlarım böyle işe!" dercesine uzatılan parmağa hızlı ve sert bir pati atıp, dönüp arkasını mama yemeden uzaklaştığı an bile Selin için Ado'nun karakterine dair kocaman bir sevgiyle gülümseyerek hatırlanan bir anı oluyor. Bu işin sonunda Selin kedileri az çok alıştırmış durumda ve Hamur'un bu konuda mağduriyet yaşamasının önüne geçmiş durumda.
Ado'nun kendisini zamanla sevdirdiği süt annesi Kolisi'nin de ona büyük bir bağlılık ve kollama davranışı geliştirdiği görülüyor. Kolisi ile ilişkisindeki karakteristik davranışlarından biri de onun kelimenin tam anlamıyla gölgesi gibi davranması olduğunu anlatıyor Selin. Örnekse; Ado yatakta uyurken, Kolisi kalkarsa o da kalkmaya karar veriyor ve Kolisi'nin yanına gidiyor, Kolisi durduğunda Ado da yanında duruyor. Kolisi bir-iki adım atıyor, Ado da atıyor. Sağa dönüyor, sola dönüyor; yapışık kedi gibi, tabiri cazise Kolisi'nin sapığı gibi evde peşinden geziyor sık sık. Kolisi de Ado'yu genel olarak çok severken, bazen kişisel alanına çekilmek istiyor ve Ado'nun bu davranışından darlandığı da oluyor. Kolisi'nin evde kafa dinleme noktaları var ve Ado oraya da gelirse peşinden Kolisi, Ado'nun kafasına patisiyle basket yapıyor ve uzaklaştırıyor. Ado da bu gibi durumların ardından sıkılıyor, dolanıyormuş ortalıkta. Kolisi yoksa, Ado'nun canı fena hâlde sıkılıyor. Artık onları hayatlarının geri kalanında hiçbir zaman ayırmak istemediğini söylüyor Selin.
Peki, Ado'nun adı nereden geliyor? Tyke Kafe insanlarından Zülküf'ün eskiden köyde bir komşuları varmış, sık sık bağırırmış: "Haticeee Haticeee, Ado ner'deeee? Adoooo Adoooo". Bu aralarında bir dönem fenomene dönüşmüş söylemken Ado'nun ismi haline gelmiş.
Kaynak: 16 Mayıs 2022, Selin Mırk'ın Ado'ya dair anlatıları
Metne dönüştüren: 28-29 Mayıs 2022, Bora Şahinkara
Redaksiyon: 15 Haziran 2022, Selin Mırk
Ado - NFT: https://opensea.io/assets/matic/0x2953399124f0cbb46d2cbacd8a89cf0599974963/98536082180485311221888356406283786762861430546680056988063803957570646835201
